Rare jongens die Cambodjanen! - Reisverslag uit Phnom-Penh, Cambodja van Edwin en Kim Zuidema-Nikijuluw - WaarBenJij.nu Rare jongens die Cambodjanen! - Reisverslag uit Phnom-Penh, Cambodja van Edwin en Kim Zuidema-Nikijuluw - WaarBenJij.nu

Rare jongens die Cambodjanen!

Door: Edwin en Kim

Blijf op de hoogte en volg Edwin en Kim

01 Juni 2013 | Cambodja, Phnom-Penh

“Edwin?” Torn, mijn vertaler, verbrak de stilte in ons kantoor afgelopen week, na twee jaar lang met Torn te hebben samen gewerkt weet ik ondertussen dat dit maar een paar dingen kan betekenen:

1) Hij wil een extra dagje vrij of eerder naar huis
2) Hij heeft een ICT probleem en wil dat ik hem leer hoe hij dit kan oplossen
3) Hij weet een woord niet in het Engels en wilt dit even bij mij checken
4) Hij heeft een cultureel dilemma en wil even checken hoe dit bij “ons buitenlanders” werkt.

“Ja, Torn..” is mijn antwoord terwijl ik van mijn computerscherm op kijk.
“Ik heb gisteren over jou gedroomd. Je had een moto ongeluk met heel veel bloed..”

Ah.. dit klinkt als optie 4, maar dit zag ik niet helemaal aankomen. Dat klinkt toch niet best, een ongeluk met bloed!?!?

“Oeh, dat klinkt niet best..” was mijn antwoord. “Jawel, want als iemand droomt over bloed en ongelukken in een droom dan betekent dit heel veel geluk!” antwoordde Torn.

“Geloof jij dat sommige dromen geluk kunnen brengen of iets betekenen? Wij Cambodjanen geloven hier namelijk wel in. Als je een ongeluk in je droom hebt, dan heb je waarschijnlijk veel geluk in je echte leven, want dromen komen toch nooit echt uit.” aldus Torn en de Cambodjanen.

Om eerlijk te zijn weet ik bijna nooit wat ik gedroomd heb, Kim en ik zijn nogal vaste slapers en als we een Cambodjaanse trouwerij voor onze deur hebben met muziek dat met 180Db uit de boxen dreunt, slapen we er geen minuut minder om. Het is overigens wel moeilijk telefoneren met zo'n trouwerij voor de deur. Zo probeerde ik laatst een pizza te bestellen (Ja, ja we hebben hele dure-net niet-zo-als-thuis-maar-toch-best-lekkere-pizza in Mondulkiri), maar door de harde muziek kon de bezorger mij niet echt verstaan. Wel wist hij precies waar ik woonde, want zo te horen woonde ik heel dicht bij de trouwerij!

Slimme jongens, die Cambodjanen.

Hoe langer we in Cambodja wonen, hoe meer we van de cultuur leren. Cambodjanen zijn vriendelijke, open en gastvrije mensen, dit moet gezegd worden. Maar het zijn ook rare lui! Hier een paar voorbeelden van Cambodjaanse wijsheden die ons onlangs zijn uitgelegd:

1) Als je droomt over bloed brengt dit geluk, zeker als je de volgende dag ook de smaak van bloed in je mond hebt!
2) Als je droomt over een vrouw met 1 borst (doh moei in het Khmer) moet je al je geld op het nummer 11 (dop moei) zetten in de lokale loterij of gokhuizen. “Maar Edwin, gokken is toch bij wet verboden in Cambodja en niet erg Boeddhistisch?” hoor ik jullie vragen. Juist, maar dat het niet mag, wil nog niet zeggen dat het niet gebeurt en gokken is volkssport nummer 1 in Cambodja.
3) Dit geldt trouwens niet alleen wanneer je droomt over éénborstige vrouwen, ook honden (chikaai = mapey = 20), apen (swaa = haa = 50) en nog veel nummers zijn mogelijk te ontvangen via dromen. Dus wanneer je droomt over 3 honden, koop een staatslot met 23! en je zult er geen spijt van krijgen.
4) Win je niets, dan heeft dit niets met de droom te maken, maar heb je het waarschijnlijk niet helemaal goed begrepen. Of brengt hetzelfde nummer op een ander moment in je leven wel geluk. M.a.w. blijf staatsloten kopen met 53, wanneer je over 3 apen hebt gedroomd.
5) Wanneer je baby huilt, (Jack en Brigitte hebben sinds kort een jongetje Flynn) moet je een mes boven de wieg hangen.. Dan zal hij wel stoppen met huilen..
6) Je mag geen was boven de deuren van een huis hangen, dit brengt ongeluk.
7) Je mag je huis niet verlaten wanneer de kippen geluid maken.
8) Op de trap zitten voor je huis is voor arme, luie mensen. De hele dag op een bed of in een hangmat liggen onder je huis is geen probleem.
9) Wanneer je naar het buitenland gaat moet je je eigen rijst meenemen. Immers de rijst die ze in andere landen hebben is niet lekker en je zult een hongerdood sterven.
10) Laatst had ik een nieuwe sim-kaart nodig. Deze kostten normaal gesproken 5000 riel = $1,25. “Welk nummer wil je?” “Dat maakt niet uit, geef maar de goedkoopste..” was mijn antwoord. “Dat is dan 2000 riel (= $0,50) “Waarom is deze zo goedkoop?” “Omdat dit een heel slecht nummer is, deze brengt ongeluk!” aldus de verkoopster.

Rare jongens die Cambodjanen!

Ondanks de cultuur verschillen genieten Kim en ik nog elke dag van het leven hier. Want deze cultuur heeft, naast een aantal vreemde zaken, ook een heleboel mooie dingen, waar wij als Nederlanders (of westerlingen) veel van kunnen leren.

Ik zal een paar scenario's omschrijven die in Nederland ondenkbaar zijn, maar hier ons zeer regelmatig overkomen. Dit zet mij nogal eens aan het denken over de Nederlandse cultuur en hoe wij met gasten omgaan.

Stel je voor:

Je loopt de ABN binnen om geld op te nemen/te wisselen. Dit doe je gemiddeld één keer per week dus de mevrouw achter de balie kent je goed. “Hallo Edwin, kom je weer geld wisselen?” “Ja, mevrouw, ik heb een workshop dus ik heb kleine coupures nodig zodat ik de docenten kan betalen.”
“Alsjeblieft, heb je trouwens al gegeten? Ik heb 4 boterhammen met kaas en een beker cup-a-soup kip kerrie, en die wil ik best met je delen!”
“Wauw dat is aardig mevrouw, eigenlijk heb ik best honger, dus ik zou graag even aanschuiven.”
“Hoe lang blijf je nog hier in Nederland? Waarom hebben jullie geen kinderen? Hoeveel verdien je eigenlijk? Waar wonen jullie precies? Wat betalen jullie aan huur? Is jullie land ook zo corrupt?”

Dit zijn de vragen die tijdens de lunch door de ABN Amro mevrouw aan je gesteld worden terwijl je je boterham met kaas in haar cup-a-soup dompelt.

In Nederland zal je dit niet snel overkomen, maar hier in Cambodja wordt ik regelmatig uitgenodigd door het geld-wissel-vrouwtje op de markt en haar gezin. We eten wat rijst, oefenen wat Engels en ik onderga een kruisverhoor. Zou toch geweldig zijn als je dit in Nederland zou overkomen?

Een ander voorbeeld:

Stel je voor, je tankt bij de Shell, je loopt naar de kassa waarna de mevrouw in het glazen hokje zegt: “Hey, jij bent een buitenlander hè! Hebben ze in jouw land ook hutspot?”
“Nee, mevrouw dat ken ik niet hutspot.. wat is dat?”
“Dat zijn, aardappelen, wortelen, uien en wat stoofvlees en jus... Ken je dat? Nee? Oooh, dat moet je echt even proberen...”
Het Shell kassa mevrouwtje rent naar achter om een bord te pakken schuift de tijdschiften van de balie en laat de buitenlandse gast hutspot proeven.
“Lekker hè? Dat is Nederlands eten! Lekker hè!” wordt er in je oor gegild terwijl je voorzichtig van de hutspot proeft.

Ook dit zal (helaas) niet snel gebeuren in Nederland. Maar toen ik hier vanochtend 2 liter tankte, werd er toch echt een hoop gereedschap en papierwerk van de werkbank geschoven zodat ik (in discutabele, hygiënische omstandigheden.) geraspte kokos, met zoete melk en nog iets kon proeven..
Erg lekker en het proefde een beetje naar yoghurt. Als ik nog meer wilde dan moest ik het maar zeggen, dan zou de eigenaresse van het tankstation het wel voor me kopen!

Wat ook moeilijk voor te stellen is in Nederland is het volgende.

Er loopt een Marokaanse man over straat. Er zitten 2 Nederlandse kinderen kinderen op de stoep en kijken verschrikt op! “Mamma, MAMMAAAAAAA een Marokaan! Kijk, kijk een Marokaan!”

“Heel goed, Pietje, dat is een Marokaan, zeg maar netjes: Salaam alaikhum tegen die meneer!”
“Salaam alaikhum! SALAAM ALAIKHUM!” roepen de kinderen naar de Marokaanse man.
“Wauw mama, een echte Marokaanse man, hier in ons dorp! Dat maak je toch niet elke dag mee!”

Ook dit is moeilijk voor te stellen, toch gebeurt het ons dagelijk dat we ergens langs lopen en er geroepen wordt: Mai, Mai, barang mao, barang mao! (Mama, mama een buitenlander! Een buitenlander!) “HELLOOOOOOOOOOOOO, HELLOOOOOOOOOO! What is your name!”

Ik weet zeker dat wanneer wij in Nederland een vergelijkbare houding tegenover onze medemensen hebben, integreren in ons land een stuk makkelijker zou zijn.

Nog één voorbeeld:

Stel je voor je zit in een treincoupé, naast je zit iemand die een grote zak paprika chips heeft. Na een paar chipjes te hebben gegeten, pakt de buurman (zonder te vragen) ook een paar handjes. Een vrouw aan de andere kant van de coupé roept: “Hey, zijn dat paprika chips? Van Lays?!? Geef mij er ook eens een paar!” Zonder blikken of blozen geeft de buurman, de zak chips door terwijl iedereen die de zak doorgeeft een handje chips pakt. De originele eigenaar kijkt niet op of om, want hij weet, op het Centraal station Leiden stapt er vast iemand even snel uit om een zak autodrop te halen. Daar heeft hij zelf ook wel zin in...

Ook dit is moeilijk voor te stellen in een land waar iedereen brood voor zichzelf smeert en in de trein meer aandacht heeft voor de iPhone dan voor de medepassagiers.

Mooie mensen, die Cambodjanen!

Reizen in Cambodja is een hele belevenis, 2 jaar terug was dit eng, spannend en oncomfortabel. Nu kopen we geroosterde eieren, delen ze uit, ontvangen nootjes, sticky rice, stukjes mango enz. enz. Het reizen is overigens nog steeds oncomfortabel, maar wel erg lekker en gezellig!

Kortom, Cambodja heeft ons hart gestolen en we raken steeds meer gewend aan de manier waarop dingen hier gaan.

“Go with the flow!” Dit maakt het leven en werken hier een stuk makkelijker. Ook op het werk gaan dingen steeds makkelijker en worden sommige zaken zelfs routine.

Het is ongelofelijk dat ik nu (zonder vertaler) in Phnom Penh achter op een moto kan stappen en in het Khmer kan uitleggen dat ik eerst naar de drukker, dan naar het vliegveld en ten slotte naar het VSO hoofdkantoor wil. Dit terwijl we (oké ik) twee jaar geleden nog verdwaalde terwijl ik alleen maar een blokje om wilde lopen en in lichte paniek een Tuk tuk die Engels sprak vond, die me wel voor $2,- naar het VSO kantoor (100 meter verderop) wilde brengen.

Ook het organiseren van workshops en trainingen gaat een stuk makkelijker, afgelopen week de laatste PEC (Primary English for Cambodia) training gegeven. Het was erg fijn voor mij om te merken dat ik direct kon communiceren met de docenten en hier en daar zelfs een grapje kon maken in het Khmer. Het niet direct kunnen communiceren met mensen was/is lange tijd het moeilijkste en meest frustrerende aspect van mijn werk hier, maar stukje bij beetje gaat dit steeds beter.

Hoewel ik wel mijn grapjes moet instuderen, is het toch leuk om te merken dat dit gewaardeerd wordt en was deze training één van de leukste die ik tot nu toe heb mee mogen maken. Er werd veel geleerd, gelachen, gediscussieerd en samengewerkt om het geven van Engelse lessen in groep 6 tot een succes te brengen.

Weet je wat mijn ingestudeerde grapje is? Ik vraag de mensen altijd: “Weten jullie waarom Barang (buitenlanders) lang zijn en Cambodjanen klein? Wanneer kinderen hier in Cambodja niet naar hun ouders luisteren krijgen ze een tik op hun kop, wanneer ik niet naar mijn ouders luisterde kreeg ik een schop onder mijn kont! Daarom ben ik zo lang...

Er wordt gelachen en gezegd: “Gekke Barang, wie gelooft er nou dat als je een schop onder je kont krijgt dat je groter wordt.. Iedereen weet toch dat dit met de kwaliteit en beschikbaarheid van het eten te maken heeft.. Die Barang geloven echt de gekste dingen!!!”

“Rare jongen, die Barang!”

Verder wil ik jullie met enige trots het 2013, VSO kinderverhalenboek presenteren. Het was veel werk, maar we zijn erg blij met het resultaat! Ik kan niet wachten om de winnaars hun enige, echte, eigen exemplaar te mogen overhandigen. In totaal hebben er 1800 kinderen meegedaan aan deze wedstrijd en hebben we de 18 beste verhalen van 18 verschillende scholen uit 4 verschillende provincies gebundeld in dit boek. Wat vinden jullie ervan?

http://data.axmag.com/data/20130529/U101564_F219889/FLASH/index.html

Ook hebben Kim en ik een leuke reis in het verschiet, normaal gesproken mag je na 2 jaar werken met VSO één keer naar huis of op reis. Omdat Kim familie heeft in Australië zullen we deze in juli en augustus gaan bezoeken. Zoals jullie weten is begint het regenseizoen in deze maanden en is het erg rustig op het werk, vandaar dat we besloten hebben om deze periode op bezoek te gaan in het land van de “kangoeroes en didgeridoo's”!

  • 01 Juni 2013 - 10:47

    Benjamin:

    Mooi verhaal man!

    Maarrem, eigenlijk zijn Cambodjanen dus gewoon hippies! Tijd dat je weer eens een South Park-aflevering gaat kijken ;-)!

    Enjoy your holiday!!!

  • 01 Juni 2013 - 13:25

    Bram:

    Haha, leuk verhaal Edwin, en het is een mooi boek geworden, daar mag je zeker trots op zijn! maar ook hier in de Schilderswijk maak je rare dingen mee, bovendien ben ik hier ook zo ongeveer de enige blanke, dus mochten jullie ooit daar weer de behoefte aan hebben als jullie ooit terug zijn in NL dan kom gerust langs, de Haagse markt hier is echt een belevenis!

  • 04 Juni 2013 - 11:11

    Nelleke:

    super leuk verhaal! Lekker dat jullie zo positief blijven, terwijl jullie de Cambodjanen ook af en toe wel zullen vervloeken - zoals iedereen die hier werkt ;-) Het boek is helemaal te gek! Geweldige prestatie. Even een kleine aanvulling op jouw voorbeelden: Ik ben vandaag net teruggekomen van een werk/plezier uitje in Sihanoukville en werd weer eens opgewacht door hordes tuktuk drivers op het busstation. Je kiest er 1 uit (degene die je een leuke prijs geeft nadat je bewezen hebt dat je wat woordjes Kmer spreekt) maar dat betekent niet dat je dan ook met die driver vertrekt. Natuurlijk niet, alle tuktuk drivers verzamelen zich eerst om je heen en dan begint het kruisverhoor: waar kom je vandaan, wat doe je hier, waar woon je, hoe oud ben je, spreek je kmer enz enz enz. Veel handen shudden en al weer allerlei nieuwe vrienden gemaakt. Na heel veel geintjes (helaas geen eten aangeboden gekregen omdat alle tuktuk drivers helaas mannen zijn ;-( ) dan eindelijk na twintig minuten op weg naar huis! Heerlijk, die belangstelling en vriendelijkheid. Elke keer als ik weg ben geweest en terug kom in Cambodja ben ik weer verrast over de vriendelijkheid! Het zijn bijzondere mensen, die Cambodjanen!

    Heel veel plezier tijdens jullie vakantie!

  • 04 Juni 2013 - 19:40

    Sandra:

    ha Edwin,
    leuk verhaal! Doet me denken aan mijn buitenlands ervaringen in Afrika waar ze constant Mzungu (blanke) roepen, heerlijk!
    Heb net het boekje bekeken super mooi! En toevallig net op de fiets terug van de Frater naar huis met Annemarie(van de balie) over jullie gekletst omdat wij ook van de zomer naar Cambodja gaan.
    Leuk joh 2 maanden naar Australie om familie te bezoeken!
    Ik denk dat jullie stiekem straks helemaal niet meer naar Nederland terug komen maar gewoon daar blijven of niet?
    Leuk grapje trouwens over die schop haha!
    Veel plezier daar!

  • 11 Juni 2013 - 17:33

    Marcel Gerritse:

    Dag Edwin (en Kim)
    Onderhoudend verslag en laat zien dat ik nog heel wat te leren heb over deze cultuur. Deze info helpt me er al bij! Heb paar dagen geleden eerste blog geschreven en sta aan het begin van een lange, interessante weg in Cambodia. Zullen elkaar vrijdag spreken. Kijk er al naar uit.
    Tot vrijdag bij de in-country training,
    Marcel.

  • 03 Juli 2013 - 14:37

    Redactie Knooppunt Kranenbarg:

    Beste Edwin,
    We zouden graag vandaag nog met je in contact komen voor een heel kort gesprekje op Radio2.
    Kun je je nummer mailen naar kk@ncrv.nl of ons bellen op 035 671 9777
    Met vriendelijke groeten,
    Job Jan

  • 19 November 2013 - 14:30

    Isa :

    Tja mooi verhaal. En het klopt allemaal ook nog. Vele verhalen die verteld worden over Cambodja kloppen niet. Ikzelf woon in Cambodja en Thailand. Ik heb dus 2 huizen. Die kosten hier bijna niets. Een 2e hands auto kost hier meer. En zelf eten maken hoeft niet. Voor 50 cent heb je hier een volledige maaltijd. Een kip die je koopt hier zit echt vlees aan. En ze lopen hier vrij rond. Goede zaak dus. Geen plof kip dus. Een kip hier heeft een gewone leeftijd en lopen vrij rond. En zo gaat het hier echt. En eten hier met je vrienden en familie is een traditie. Bijna niemand heeft hier echt een computer, maar meer een smart phone met internet. Het Leven hier is wel goed als je geld hebt. Zonder geld leef je ook gewoon op straat. Geen werk is geen geld en is ook geen eten voor je. Rijst eters zijn het hier wel. In de supermarkten zie je hier de hele varken terug, ook de darmen, oren, lever, alles word gegeten. Hier is dus geen slacht afval, zoals wij dat in nederland kennen. Alles word op gegeten. Het Leven hier erg bijzonder. Er is een geloof in de Boedah. Deze gaan erg ver in de situatie hier. Als je niets meer hebt dan kun je aansluiten bij dit geloof en ze zullen voor je zorgen. Zoals het dus hoort te zijn, zorgen voor elkaar. Ik woon hier nu 1 jaar. Ik wil niet meer terug naar nederland. Ik heb hier een leuke vrouw gevonden en ben intussen getrouwd. Ook daar is veel van je zeggen. Geen sex voor het huwelijk. Daar kunnen ze in Nederland nog iets van leren he, lol. :)......
    De trouwerij hier is echt iets in traditie. Echt heel bijzonder. De mensen hier leven dicht bij de natuur. Het is niet echt schoon overal. Op dit moment zijn de verkiezingen die onrust veroorzaken. Er is veel corruptie in de overheid. De burger kiest een andere partij, maar word niet geaccepteerd voor de overheid. Dus word er een strijd gevoerd tussen de partijen, maar ook de burgers gaan de strijd aan. Iedereen kan hier maarzo een bedrijf beginnen zonder er voor te leren. Een prof in iets kom je hier niet tegen. Veiligheid is hier niet zo van toepassing met werk. De afwas word gedaan in de toilet. Het is in deze streken een heel ander leven dan wie we kennen. Iedereen is hier zo erg vriendelijk tegen elkaar. Zie het verkeer. Iedereen rijd hier kris kras door elkaar. Er gebeuren bijna geen ongelukken. Als je een ongeluk hebt, dan word er gelachen en er komt geen politie bij te pas. Er word sorry gezegd en geven elkaar respect. En er word weer verder gereden, als de schade zo groot is dan gaan we samen ergens naar toe die je motor even maakt en ik moet zeggen, het gaat hier zo snel. Je kunt er op wachten. Een probleem is hier pas een probleem als het niet meer op te lossen is. En iedereen kent hier iedereen en iedereen wil vrienden met je zijn. Openhartige samenleving. Op dit moment is Martijn Krabe hier opnames aan het maken over kinderen die hier vanaf zo jong al werken. Daar kun je niets aan doen, het is gewoon zo. Het ligt er aan wat de kinderen voor werk doen. Maar kinderen van 5 jaar kunnen de stoep wel aan vegen. Of wat kinderwerk kan zijn. Niemand hoeft hier een prestatie te leveren. Als iemand komt werken dan is het de vraag hoe snel het gaat. Soms heel snel, maar meestal komen ze te laat en ze vergeten de helft mee te nemen om het werk uit te voeren. Het is hier eenmaal zo. Is wel wennen als je altijd in nederland gewoond hebt. Maargoed. Ik kan nog uren door gaan met vertellen over mijn ervaring in en om Cambodja. Mocht je op vakantie komen en wil je proeven van de cultuur, kom dan 3 maanden, omdat het allemaal zo anders is en voor je het allemaal snapt hoe en wat, dan ben je zo 2 tot 3 maanden verder. Groeten uit het verre Azie.

Reageer op dit reisverslag

Je kunt nu ook Smileys gebruiken. Via de toolbar, toetsenbord of door eerst : te typen en dan een woord bijvoorbeeld :smiley

Verslag uit: Cambodja, Phnom-Penh

Edwin en Kim

Actief sinds 20 Nov. 2010
Verslag gelezen: 1373
Totaal aantal bezoekers 96786

Voorgaande reizen:

02 Maart 2011 - 01 Augustus 2013

Mijn eerste reis

Landen bezocht: